Mondros
Ateşkes Antlaşması’nın (30 Ekim 1918) hemen ardından galip devletlerin Anadolu
işgal programları uygulaması 15 Mayıs 1919’da Yunanlıların İzmir’e çıkmaları ile
başlamıştı. Bu çıkartmadan bir gün sonra, IX. Ordu Kıtaları Müfettişliği’ne
atanan Mustafa Kemal Paşa (Atatürk), Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan Samsun’a
hareket etmiş, Müfettişlik Karargâhı’nın 18 subayı ile birlikte, 19 Mayıs 1919
sabahı Samsun’a gelmişti.
Bu
olay aslında Mustafa Kemal Paşa’nın işgal kuvvetlerine ve bu işgali hoşgörü ile
karşılayan İstanbul Hükümeti’ne karşı Anadolu’da mücadele bayrağını açmak ve
mücadeleyi başlatmak için yaptığı kahramanca bir hareketti. Olaylar bundan sonra
hızla gelişmeye başladı. Yunanlılar İzmir’den Anadolu içerlerine sarkmağa devam
ederken İngiliz, Fransız, İtalyan işgal kuvvetleri de aralarında anlaştıkları
gibi Anadolu’yu işgale başlamışlardı.
Her
ne kadar düşman işgallerine karşı, çeşitli şehir ve kasabalarda direnme güçleri
oluşmuşsa da bunlar yeterince teşkilâtlı olmadıklarından güçsüz, hatta başsız
kalmaktaydı, öte tarafta Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktığının ertesi günü
Sadrazam Damad Ferit’e bir telgraf çekerek “İzmir işgalini milletin asla kabul
etmeyeceğini” bildirmiş, Erzurum’daki 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa
ile de hemen bağlantı kurmuştu.
Mustafa
Kemal Paşa, mücaledeyi vatan sathında millet birliğine ve vatan bütünlüğüne
dayalı tek bir güçte birleştirmek istiyordu. Bu amaçla Samsun’dan daha içerlere
gitmeyi kararlaştırdı. 25 Mayıs 1919 da Havza’ya, 12 Haziran 1919 da Amasya’ya
geldi. Amasya’da
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adına bütün illere gönderdiği bir genelgede “Vatanın
bütünlüğünün ve milletin istiklâlinin tehlikede olduğunu, İstanbul Hükümeti’nin
görevini yapamadığını, milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının
kurtaracağını…” belirterek Erzurum da toplanmasına karar verilen Kongre’ye her
ilden üç temsilcinin gönderilmesini bildirdi. Amasya’da 14 gün kalan Mustafa
Kemal Atatürk, buradan Tokat ve Sivas’a da uğrayarak 3 Temmuz 1919 günü
Erzurum’a geldi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder